کاربردهای کارت هوشمند ملی
- تاکنون کشورهای مختلفی اقدام به طراحی و بعضاًَ پیاده‌سازی کارت ملی هوشمند در کشورشان کرده‌اند. تقریباً تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس و اکثر کشورهای خاور دور پروژه کارت ملی هوشمند را شروع کرده‌اند. در آسیا کشورهایی مثل مالزی، سنگاپور و هنگ‌کنگ در این زمینه، پیشرو بوده‌اند و هم اکنون کارت ملی هوشمند دارند که می‌توانند از این کارت برای ارائه خدمات مختلف استفاده کنند. کشورهای مختلف بر اساس نیاز و امکانات موجود، کاربردهای متفاوتی را روی کارت ملی هوشمند خود گنجانده‌اند اما نکته مشترک در اکثر موارد، شناسایی و تصدیق هویت بصورت دیجیتال است.
کارت ملّی هوشمند به عنوان یک کلید ورود مناسب برای کاربردهایی همچون هدفمند کردن یارانه‌ها، سلامت الکترونیکی و کاربردهای انتخابات و سایر خدمات شهروندی، با هماهنگی نهادهای ذیربط، می‌تواند قابل استفاده باشد.
کارت ملی هوشمند با ارائه 3 کاربرد اصلی شناسایی، تصدیق هویت و امضای دیجیتال این امکان را فراهم می‌کند تا بتوان از کارت به عنوان یک ابزار چندکاره استفاده کرد. به کمک کارت ملی هوشمند، این امکان فراهم می‌شود که کاربردهای مختلف در کنار هم و روی یک کارت قرار گیرند. این کاربردها را می‌توان در زمان صدور یا بعد از صدور روی کارت قرار داد. دارنده کارت فقط امکان دسترسی به اطلاعات مربوط به خودش را دارد. مثل اینکه اطلاعات در صندوقچه‌های مختلفی روی کارت ذخیره شده باشد که هر کدام کلید خودش را داشته باشد. کارت ملی هوشمند، یک کامپیوتر ساده و کوچک است که با اتصال به یک کارتخوان، می‌توان به اطلاعات درون آن دسترسی پیدا کرد.
- شناسایی
اولین وظیفه کارت هوشمند ملی همچون دیگر کارت‌هایی از این نوع، شناسایی است.
به این منظور ابتدا در زمان ثبت نام اطلاعات صاحب کارت روی بدنهو تراشه کارت قرار داده می‌شود.
این اطلاعات شامل اقلام هویتی مانند نام، نام خانوادگی،تاریخ تولد و مواردی از این دست می باشد.
به این ترتیب هر کجا که نیاز به اطلاعات هویتی صاحب کارت باشد،
وی می‌تواند کارت خود را ارائه داده و به صورت دیجیتالی شناسایی شود.
امکان شناسایی الکترونیکی سبب کاهش تقلب در امر شناسایی خواهد شد.
- تصدیق هویت
کاربرد اصلی دیگر کارت هوشمند ملّی تصدیق هویت است.
در کارت‌های موجود، عمل تصدیق هویت با مطابقت
چهره فرد با عکسی که روی کارت چاپ و یا چسبانده شده
و مهر مخصوص روی آن خورده انجام می‌شود. در کارت
هوشمند ملی هم روال مشابهی وجود دارد اما تصدیق
هویت در اینجا تنها به عکس محدود نمی‌شود. چرا که
علاوه بر عکس، اطلاعات زیست سنجی (Biometric)
مانند اثر انگشت صاحب کارت نیز می‌تواند روی تراشه کارت
قرار گیرد.
از همه مهم تر این که اطلاعات زیست سنجی به صورت
الکترونیکی قابل بررسی هستند. این به این معنی است
که در یک مرکز بهره‌برداری که به حسگر اثر انگشت مجهز است، صاحب کارت بعد از قرار دادن کارت خود در دستگاه کارتخوان،انگشت خود را روی حسگر اثر انگشت دستگاه قرار می‌دهد؛سپس سیستم بررسی می‌کند که آیا اثر انگشت صاحب کارت با اثر انگشتی که روی کارت به صورت الکترونیکی
ذخیره شده یکسان است یا خیر. در صورت یکسان بودن امکان ادامه
عملّیات وجود خواهد داشت. به این ترتیب امکان جعل هویت به حداقل می‌رسد.
- امضای دیجیتال
یکی از کاربردهای مهم دیگر کارت هوشمند ملی،
امضای دیجیتال است. صاحب کارت می‌تواند با استفاده
از این کارت، اسناد الکترونیکی را در فضای دیجیتال امضا کند.
امضای دیجیتال از نظر کاربرد، مانند امضای سنتی است؛
اما در فضای دیجیتال.در اسناد کاغذی، گیرنده یک نامه یا
سند، می‌تواند از طریق امضای شخص فرستنده، این
اطمینان را حاصل کند که نامه یا سند دریافتی جعلی نیست. همچنین امضای یک نامه یا سند، برای امضاء کننده آن بار قانونی به همراه دارد و نمی‌تواند امضای خود را انکار کند.
کارت هوشمند ملی این بستر را هم برای فرستنده و
هم گیرنده نامه یا سند فراهم می‌کند که آنها را امضاء
و صحت آن را بررسی کنند. ایده امضای دیجیتال بسیار
ساده است: نامه یا سند فرستنده به صورت دیجیتالی
خلاصه می‌شود و به صورت یک بسته در می‌آید. این بسته
به کمک کارت فرستنده کد می‌شود و بسته حاصله امضای
دیجیتال نام دارد که در انتهای نامه به صورت دیجیتالی قرار
می‌گیرد. متن به همراه امضای دیجیتال در انتهای آن به
گیرنده ارسال می‌شود.
در طرف گیرنده، متن اصلی نامه به همان روش بالا خلاصه
می‌شود. بخش امضای دیجیتال نیز با کمک کارت گیرنده
رمزگشایی شده و با بسته خلاصه شده مقایسه می‌شود.
در صورتی که این دو با هم برابر باشند، به این معنی است
که همان شخصی که ادعا کرده، نامه را امضاء کرده است.
کارت هوشمند ملی به عنوان کلید ورود مناسب برای
کاربردهایی همچون هدفمند کردن یارانه‌ها، سلامت
الکترونیکی و کاربردهای انتخاباتی و دیگر خدمات شهروندی
با هماهنگی نهادهای ذیربط، می‌تواند قابل استفاده باشد.
کارت هوشمند ملی با ارائه 3 کاربرد اصلی شناسایی،
تصدیق هویت و امضای دیجیتال، این امکان را فراهم می‌کند
تا بتوان از کارت به عنوان یک ابزار چندکاره استفاده کرد.
بدین ترتیب این امکان فراهم می‌شود تا کاربردهای مختلف
در کنار هم و توسط یک کارت ارائه شوند.
- ویژگی‌های زیست سنجی
یکی دیگر از امکاناتی که در کارت هوشمند ملی قرار دارد،
ویژگی‌های زیست سنجی صاحب کارت است. عکس و اثر
انگشت صاحب کارت به صورت الکترونیکی در تراشه کارت
ذخیره می‌شود. با این کار امنیت استفاده از کارت به طور قابل
ملاحظه‌ای بالا رفته و امکان استفاده یا سوء‌استفاده از کارت
تنها با وارد کردن یک رمز عبور ساده میسر نخواهد بود. برای
استفاده از کارت حتماً باید صاحب کارت حضور داشته باشد
تا اثر انگشت وی به صورت دیجیتالی با اثر انگشتی که در
هنگام ثبت‌نام در کارت ذخیره شده مقایسه و تطبیق داده شود
و سپس اجازه استفاده از امکانات کارت فراهم گردد. البته اطلاعات درون کارت هوشمند ملی به‌صورت رمزنگاری شده نگهداری می‌شود
که خود کارت از دسترسی‌های غیرمجاز به آن جلوگیری می‌کند.
در واقع یکی از مزایای اصلی کارت هوشمند ملی نسبت به
کارت شناسایی ملی، امنیت بالای آن، چه به لحاظ بصری و چه
به لحاظ دیجیتالی است.
از جمله مهم‌ترین مزایای این کارت می‌توان به شناسایی در
حوزه دیجیتال، امکان تصدیق هویت براساس رمز عبور، امکان
امضای دیجیتال، امکان پردازش اطلاعات، امکان تغییر اطلاعات
پس از صدور، امکان پشتیبانی از کاربردهای مختلف، امکان افزودن
کاربرد جدید پس از صدور، امکان دسترسی به اطلاعات بر حسب
مجوزهای دسترسی مختلف و به صورت کاملاً امن و امکان استفاده
کارآمدتر از خدمات دولت الکترونیک اشاره کرد.
منبع: سایت ثبت احوال