حقیقت ولایت حضرت زهرا (س)

دکتر غلامرضا اعوانی

مساله شناخت شخصیت و مقام حضرت فاطمه زهرا(س) به مساله بسیار

مهمی بر می‌گردد که توجه کافی و شایسته به آن نشده است. صورتش 

هست اما باید به باطن و معنای آن بیشتر پرداخته شود که آن مساله ولایت 

است.

اولیاء‌الله در قرآن بسیار آمده است، عده‌ای از مسلمان‌ها به این مساله کمتر

توجه کردند. «ألا إِنّ أوْلِیاء‌الله لا خوْفٌ علیْهِمْ ولا هُمْ یحْزنُون» آیات بسیاری در

مورد ویژگی‌های اولیاء‌الله هست؛ یک آیه همین آیه هست که خواندم.

هر کسی ولی خدا نیست. فرمود اولیای خداوند کسانی هستند که

«إِنّ عِبادِی لیْس لک علیْهِمْ سُلْطانٌ» اولیاء‌الله کسانی هستند که شیطان

نمی‌تواند در آنها تصرف کند، آنها معصوم هستند. باطن دین ولایت‌اللهی است.

ولایت‌الله است. ولایت حقیه الهیه ولایتی که ما حضرت علی (ع) و ائمه (ع)

را به آن می‌شناسیم. ولایت، باطن همه ادیان است و اگر برداشته شود 

دین  فاسد می‌شود؛ چنانچه می‌بینیم در ادیان دیگر خاصه در ادیان ابراهیمی،

یهود و مسیحیت، ولایت رفت و به چیز دیگری تبدیل شد. بنابراین ما باید ببینیم

که ولایت‌الهیه چیست که باطن همه ادیان است وحضرت فاطمه (س) چه مقامی

دارد. چهارده معصوم، لُبّ ولایت هستند. حضرت رسول (ص) خاتم نبوت و خاتم

ولایت است، منتها ظهور او به رسالت است نه به ولایت، ولی باطن ولایت را

دارند، همان‌طور که حکمای الهی در این باره بحث‌های کافی و وافی و شافی

 کردند که لا‌مزید علیه و ما باید این بحث‌ها را بخوانیم. باطن رسالت و نبوت،

ولایت است. اگر ولایت را‌برداریم اصلا نبوتی باقی نمی‌ماند. اگر ولایت را‌برداریم

اصلا رسولی باقی نمی‌ماند. اما حضرت فاطمه(س) دارای ولایت مطلقه الهیه

هستند. ما باید واقعا ولایت را از دید یدالحقی توجه کنیم که جنبه حقی دارد.

عالم اسلام درست نمی‌شود، مگر اینکه رابطه خودش را با ولایت لدالحقی

که هم جنبه لدالخلقی دارد و هم جنبه لدالحقی دارد، درست کند. اگر ولایت

 لدالحقی برود، دین از بین می‌رود. امروزه گرایش‌هایی در جهان اسلام پدید

 آمده است که توجه صرف به ظاهر است و ولایت در آنها راهی ندارد. حضرت

زهرا (س) پدری مانند حضرت رسول (ص) و زوجی مانند حضرت علی(ع) داشتند.

 بسیاری از اصحاب، حضرت را از پیامبر(ص) خواستگاری کردند ولی حضرت

قبول نکرد، ولی وقتی حضرت علی(ع) خواستگاری کردند حضرت قبول کردند

 و این در حقیقت یک تزویج الهی بود. اما بعد از رحلت حضرت رسول(ص)

چه کسی وارث این ولایت است؟ تنها اولیاء‌الله می‌توانند چنین ادعایی کنند

که همان اهل بیت(ع) هستند. البته مومنان به‌طور عام.

«اللّهُ ولِیُّ الّذِین آمنُواْ یُخْرِجُهُم مِّن الظُّلُماتِ إِلى النُّوُرِ»

 به‌طور عام کسی که مومن است از ولایت بهره‌مند می‌شود.

«اللّهُ ولِیُّ الّذِین آمنُواْ یُخْرِجُهُم مِّن الظُّلُماتِ إِلى النُّوُرِ».

«الولی» اسمی از اسمای الهی است. رسول اسم خداوند نیست،

خداوند، رسول نیست. نبی هم اسم خدا نیست. خداوند در قرآن

می‌فرماید: «هُو الْولِیُّ»، او ولی است. الولی یعنی ولایت تامه از آن خداست.

اهل بیت (ع) و چهارده معصوم (ع) ظهور ولایت‌الهیه هستند.

 با حضرت رسول(ص) رسالت به تمام می‌رسد ولی عهد ولایت

و وصایت آغاز می‌شود و این تجلی او در امامت به معنای اصلی

کلمه است که باطن امامت، ولایت است، یعنی اگر ولایت‌الهیه را‌برداریم، 

امام هم باقی نمی‌ماند.

٭  رییس انجمن حکمت و فلسفه ایران